Skip to main content

Mało kto zdaje sobie sprawę, że duża część włosa znajduje się w skórze. Włos jest zrogowaciałym wytworem naskórka, który pokrywa niemal całe ludzkie ciało. Włosy pierwotnie pełniły funkcję termoregulacyjną, a współcześnie przyjęły rolę estetyczną oraz chronią przed urazami mechanicznymi. W składzie włosów znajdziemy zrogowaciałe komórki. Należy jednak zwrócić uwagę, że martwa jest tylko ta część włosa, która wyrasta ponad skórę.

Budowa włosa

Patrząc na przekrój włosa od wewnątrz widzimy, że składa się on z rdzenia, kory oraz osłonki. Nie każdy człowiek posiada jednak w swoich włosach rdzeń. Ta część włosa występuje tylko w przypadku bardzo grubych włosów. Podstawą budowy jest zatem kora, która zajmuje do 80% masy włosa i jest zbudowana ze zrogowaciałych komórek. Osłonkę tworzą łuski, czyli płaskie i bezbarwne komórki. Zadaniem łusek jest ochrona włosa przed uszkodzeniami i warunkami pogodowymi.

To właśnie od kondycji osłonki zależy gęstość i połysk włosów. Włos składa się z łodygi, która wystaje nad powierzchnię oraz z korzenia w skórze. Korzeń włosa znajduje się w środku mieszka włosowego i jest zakończony cebulką połączoną z brodawką włosa. Z cebulki włosowej wyrasta włos. Bardzo ważna w budowie włosa jest brodawka, która transportuje substancje odżywcze do cebulki.

budowa włosa

Z czego składa się włos?

Zanim włos będzie widoczny, musi przebyć długą drogę, której nie zobaczymy gołym okiem. Włos wyrasta ze specjalnych kanałów nazywanych mieszkiem włosowym lub pochewką. Główną funkcją mieszka jest osłona korzenia. Ludzkie włosy są wyraźnie zgrubione na początku. To zgrubienie nazywamy cebulką, która łączy się z brodawką. Macierz cebulki zbudowana jest z szybko namnażających i różnicujących się komórek. W późniejszym okresie stanowią one podstawę rdzenia i kory włosa.

  • Łodyga włosa to główny element włosa, który składa się z trzech warstw: warstwy zewnętrznej, łodygowej i wewnętrznej. Warstwa zewnętrzna to cutikula, jest odpowiedzialna za ochronę włosa. Warstwa łodygowa to mieszcząca się pod cutikulą keratyna, która jest składnikiem włosów i paznokci. Wewnętrzna warstwa to cebulki włosowe, które są odpowiedzialne za produkcję włosa. Włos rośnie z cebulki włosowej i przemieszcza się do powierzchni skóry, gdzie po kilku miesiącach zostaje zastąpiony nowym włosem.
  • Cebulka włosa to miejsce, w którym powstaje włos. Znajduje się ona w skórze głowy, pod warstwą skóry, i składa się z gruczołów, naczyń krwionośnych, mieszków włosowych oraz keratynocytów, komórek odpowiedzialnych za produkcję włosa. Cebulka włosa jest aktywna przez okres od 2 do 7 lat, po czym przechodzi w stan uśpienia. Po tym czasie cebulka włosa zostaje zastąpiona przez nową cebulkę, a stara cebulka umiera. Włosy rosną z cebulki włosa, przemieszczając się powoli na powierzchnię skóry.
  • Korzeń włosa to część włosa, która znajduje się pod skórą głowy. Jest on zanurzony w mieszku włosowym, który składa się z cebulki włosa, naczyń krwionośnych i gruczołów. Korzeń włosa jest odpowiedzialny za przyjmowanie składników odżywczych i substancji odpowiedzialnych za wzrost włosa.
  • Mieszek włosowy to struktura skórna, w której znajduje się cebulka włosa. Mieszek włosowy składa się z gruczołów, naczyń krwionośnych, cebulki włosa oraz keratynocytów, komórek odpowiedzialnych za produkcję włosa. Mieszek włosowy jest wyposażony w receptory hormonalne, które są odpowiedzialne za reakcję na hormony androgenowe, które mogą powodować łysienie androgenowe.

Gdzie powstaje włos?

Narodziny włosa odbywają się w cebulce włosowej. Mieszki włosowe są zlokalizowane na całym ciele człowieka oprócz dłoni i podeszwy stóp. Na głowie człowieka jest około 100-150 tysięcy mieszków. Ilość ta jest niezmienna do końca życia człowieka. Mieszki są zbudowane z korzenia włosa, pochewki i gruczołu łojowego.

przekrój włosa

Cykl wzrostu włosa

W pełni wykształcony włos składa się z martwych komórek, które żyją według cyklu włosowego. Na wspomniane komórki nie oddziałują już procesy fizjologiczne. U człowieka włosy ulegają cyklicznej wymianie.

Wyróżniamy 3 fazy wzrostu włosa: anagen, telogen i faza przejściowa. Podczas anagenu włos wzrasta, telogen natomiast to faza spoczynku. Włosy na głowie człowieka znajdują się w różnych fazach. Najdłużej trwa faza wzrostu i wynosi od 2 do 5 lat. W młodych ludzi w tej fazie jest nawet 90% włosów na głowie. Telogen powinien trwać zaledwie kilka tygodni. Włos rośnie średnio 0,3-0,4 mm na dobę. Najszybszy wzrost obserwuje się latem, podczas snu i po okresie dojrzewania. Na kondycję włosów oraz ich wzrost mają wpływ różne czynniki, do których zaliczymy: poziom hormonów, dieta, styl życia czy przyjmowane leki.

  • anagen, czyli aktywna faza wzrostu włosa w mieszku. Macierz dokonuje wtedy intensywnego podziału. Czas trwania tej fazy jest uwarunkowany genetycznie i może trwać od 2 do nawet 7 lat. Na zdrowej owłosionej skórze głowy 90% włosów powinno znajdować się w fazie wzrostu.
  • katagen, czyli faza zanikania. To wyjątkowo krótka faza, która trwa od 14 do 21 dni. W korzeniu włosa zachodzą wtedy procesy przebudowy. Macierz włosa zanika, a włos zostaje wypchnięty w kierunku powierzchni skóry. Na głowie około 3% włosów znajduje się w tej fazie.
  • telogen, czyli faza wypadania. Włos jest już całkowicie zrogowaciały i nie zachodzą w nim żadne procesy. Faza trwa od 30 do 90 dni, a jej końcowym etapem jest wypadnięcie włosa. W tej fazie znajduje się około 13% włosów.

cykl wzrostu włosa

Skład chemiczny i kolor włosa

Analizując budowę włosa pod względem chemicznym zauważymy, że składa się z protein, wody, pigmentów, minerałów i lipidów. W zależności od poszczególnych proporcji włos przybiera różne charakterystyczne cechy. W zależności od ilości cysteiny włosy mogą być proste, pofalowane lub kręcone. Kolor włosów jest natomiast uzależniony od ilości pigmentu, czyli melaniny. Melanina powstaje w macierzy włosa dzięki melanocytom. Wyróżniamy dwa rodzaje melaniny, a każda z nich odpowiada za inny kolor włosów. Eumelanina odpowiada za ciemny kolor włosów, a feomelanina za czerwony.

Zostaw komentarz