Wypadanie włosów – przyczyny, diagnoza, skuteczne sposoby

Wielu z nas dotyczy nadmierne wypadanie włosów, które jest problemem natury zdrowotnej i estetycznej. Zdrowe i gęste włosy są jednym z atrybutów docenianych przez płeć przeciwną. Wypadanie włosów jest naturalnym procesem zachodzącym w organizmie. Specjaliści wyróżniają wiele przyczyn wypadania włosów, które można skutecznie leczyć.

Dlaczego włosy wypadają? Poznaj przyczyny wypadania włosów

Włosy charakteryzuje złożona budowa, w którą wchodzą łodygi, korzenie włosa i mieszek włosowy. To właśnie mieszek napędza wzrost włosów. Znajduje się w środkowej warstwie skóry, a odżywiany jest przez bogato unaczynioną brodawkę. Każdy człowiek ma przeciętnie od 85 tys. do 140 tys. włosów, a rozwój mieszków włosowych rozpoczyna się już w życiu płodowym. Gdy płód ma około 60 dni zaczynają tworzyć się na jego głowie mieszki włosowe. Wzrost włosa nie jest ciągłym procesem, a charakteryzują go 3 różne fazy. Podczas upływu lat cykle te powtarzają się wielokrotnie, natomiast kolejność faz jest stała.

Cykl wzrostu włosa to 3 fazy: wzrostu, zaniku i wypadania. Podczas fazy wzrostu komórki mieszka włosowego dokonują intensywnego podziału, aby produkować nowy włos. Czas trwania fazy wzrostu uwarunkowany jest genetycznie, a jego długość wynosi od 2 do 7 lat. U zdrowego człowieka aż 90% włosów znajduje się w fazie wzrostu. Druga faza dotyczy zanikania i trwa od 14 do 21 dni. W tym okresie w korzeniu włosa dochodzi do procesów przebudowy.

Macierz włosa zanika, a włos zostaje wypchnięty w kierunku skóry. U przeciętnego pacjenta 3% włosów skóry głowy znajduje się w tej fazie. Ostatnia faza dotyczy włosów całkowicie zrogowaciałych, w których nie zachodzą już procesy przemiany materii. W ciągu 30-90 dni cebulka włosowa staje się cieńsza i dochodzi do jej wypadnięcia podczas szczotkowania lub mycia włosów. Stary włos zostaje wypchnięty przez nowo rosnący włos. W tej fazie znajduje się około 13% włosów skóry głowy zdrowych pacjentów.

15 najczęstszych przyczyn wypadania włosów

Jeżeli zauważymy, że nasze włosy ulegają przerzedzeniom lub zaobserwujemy pojawiające się łyse miejsca na naszej głowie czy zakola – może to być oznaką, że należy zasięgnąć porady farmaceuty. Jeśli wypadanie włosów pojawia się nagle lub jest wyjątkowo nasilone, niezbędna jest konsultacja z specjalistą.

Dermatolog lub trycholog może wykryć leżące u podstaw tej sytuacji problemy oraz zjawiska patologiczne związane z nadmiernym wypadaniem włosów, np.:

1. Choroby wewnątrzustrojowe
2. Stres – w okresie wzmożonego poddenerwowania i stresu –  w konsekwencji przyczynia się do problemów z wypadaniem włosów.
3. Choroby tarczycy – duże ilości wypadających włosów mogą być symptomem problemów z tarczycą.
4. Niewłaściwa dieta – osłabienie włosów może wynikać z niedoborów witamin i minerałów. Takich jak żelazo, witamina H, witamina A, kwas foliowy, krzem, magnez, cynk.
5. Leki – warto sprawdzić, czy leki, które zażywamy, nie powodują skutków ubocznych w postaci m.in. wypadania włosów.
6. Anemia – niedobór żelaza, ale także cynku, może spowodować nadmierne wypadanie włosów. Warto wówczas wykonać badania krwi.
7. Hormony – hormon androgenowy, dihydrotestosteron, oddziałuje na mieszki włosowe powodując łysienie androgenowe, występujące u mężczyzn w kątach czołowych (zakola)  lub na szczycie głowy u kobiet. Czytaj o wpływie hormonów na wypadanie włosów.
8. Niewłaściwa pielęgnacja skóry głowy – naszym włosom zdecydowanie nie służy ich częste farbowanie, rozjaśnianie lub stosowanie silnych preparatów do stylizacji.
9. Choroby skóry głowy – grzybica skóry głowy, łuszczyca skóry głowy, łupież, łojotokowe zapalenie skóry głowy itp.
10. Pora roku – ze względu na jesienne i wiosenne przesilenie. Nasz organizm może reagować osłabieniem a wówczas włosy mogą wypadać w większej ilości niż zwykle. W takiej sytuacji powinno się zadbać o odpowiednią dietę bogatą w witaminy i minerały, aby odżywić ciało a włosy stały się piękne i błyszczące.
11. COVID-19 – czytaj o wpływie koronawirusa COVID-19 na wypadanie włosów.
12. Odstawienie antykoncepcji
13. Chemioterapia
14. Operacje chirurgiczne
15. Genetyka

Gdy wypadające włosy tworzą łyse placki

Łysienie plackowate dotyczy także dzieci, a pojawić się może w dowolnym wieku. Chorobę definiuje się jako przejściowe lub trwałe okresy łysienia, a problematyczne miejsca mają różną wielkość i kształt. Łysienie plackowate może obejmować także inne okolice ciał, nawet brwi i rzęsy. Przebieg choroby jest bardzo zróżnicowany, a objawy mogą dotyczyć jednego ogniska lub wielu mniejszych. Odrost włosów następuje samoistnie, a choroba wyróżnia się okresowymi zaostrzeniami objawów.

Objawy choroby to owalne lub okrągłe ogniska w obrębie skóry głowy, które często zlewają się ze sobą. Główną przyczyną wystąpienia choroby jest dziedziczenie.Wpływ na pojawienie się łysienia plackowatego mają także choroby autoimmunologiczne, stres, przyjmowanie różnego rodzaju leków. Przyczyną może być także zaburzenie cyklu wzrostu włosa, czyli zbyt szybkie obumieranie włosów. Rozpoznanie choroby nie jest skomplikowane i wystarczą oględziny skóry głowy. Chcąc skutecznie leczyć łysienie plackowate, należy poznać jego przyczynę i wyeliminować ją. Leczenie polega na stosowaniu leków w postaci maści.

Kliniki oferują zabiegi, które sprawdzą się w leczeniu łysienia plackowatego. Mowa o mezoterapii, czyli podskórnym podaniu mieszanek odżywczych. Skuteczna będzie także terapia za pomocą naświetlań lub masaże skóry głowy. Lekarz dobierze odpowiedni rodzaj terapii do konkretnego pacjenta.

Utrata włosów u kobiet

Nadmierne wypadanie włosów u kobiet może mieć charakter stały lub przemijający. Przerzedzenie włosów może objąć wybraną część skóry głowy lub całą jej powierzchnię. Różne mogą być także przyczyny wypadania włosów u kobiet. U wielu pań po 30. roku życia zauważalne zaczynają być pierwsze oznaki tzw. łysienia androgenowego czyli np zakola u kobiet. Wynika ono ze zwiększonego stężenia androgenów we krwi, czyli grupy hormonów uznawanych jako „męskie hormony”. Podwyższony poziom testosteronu, który produkowany jest w jajnikach oraz korze nadnerczy, prowadzi do wypadania włosów u kobiet.

Wszelkie znaczne spadki poziomu progesteronu oraz poziomu estrogenów czy znaczny wzrost poziomu prolaktyny również potęguje przerzedzenie włosów u kobiet, a do tego typu skoków poziomu hormonów dochodzi szczególnie w okresie poporodowym i w okresie karmienia piersią. Innym powodem wypadania włosów u kobiet jest także poddawanie ich niszczącym zabiegom fryzjerskim, takim jak prostowanie czy farbowanie. Zbyt silne upinanie włosów lub mocne zaczesywanie ich w tzw. koński ogon również może prowadzić do uszkadzania mieszków włosowych i zwiększonej utraty włosów.

Wypadanie włosów u kobiet może nastąpić też wskutek wielu chorób skóry (np. liszaj płaski, grzybica skóry głowy) oraz chorób ogólnoustrojowych, zwłaszcza mających tło hormonalne (np. niedoczynność tarczycy). Nie bez znaczenia jest także stres czy niepożądane działanie leków, w tym środków antykoncepcyjnych.

Utrata włosów u mężczyzn

Wypadnie włosów u mężczyzn w większości przypadków ma podłoże genetyczne. Panowie bywają nosicielami tzw. genu łysienia, który dziedziczony jest zazwyczaj po ojcu. Genetyczne łysienie u mężczyzn to przyczyna 2/3 przypadków utraty włosów. Łysienie to zazwyczaj rozpoczyna się ok. 40. roku życia, obejmując na początek okolice skroniowo-czołowe i powodując powstawanie zakoli. W późniejszej fazie przerzedzają się włosy nad czołem oraz na szczycie głowy.

Ilość włosów na obwodzie zazwyczaj zmniejsza się nieznacznie. Łysienie genetyczne u mężczyzn przyjmujące ciężką postać może dawać pierwsze oznaki nawet już w wieku 16-18 lat i cechować się szybkim postępem.

Szacuje się, że łysienie typu męskiego (tzw. łysienie androgenowe) dotyczy aż około 60% mężczyzn w wieku 50+. Wypadanie włosów u mężczyzn związane jest głównie z działaniem pochodnej męskiego hormonu płciowego – testosteronu. Pochodna ta, zwana dihydrotestosteronem (DHT) oddziałuje na mieszki włosowe sprawiając, że włosy stają się cieńsze oraz słabsze, a faza ich wzrostu ulega skróceniu.

Pod jej wpływem hamowany jest także proces odrastania włosów, dlatego w miejscach utraconych włosów nie tworzą się nowe. Wszystkie te czynniki prowadzą ostatecznie do wypadania włosów u mężczyzn, którego skutkiem jest znaczne przerzedzenie włosów lub całkowite wyłysienie.

Utrata włosów u dzieci

Szacuje się, że wypadanie włosów u dzieci to problem, który jest przyczyną około 3% wizyt lekarskich dzieci. Często może mieć on bardzo zróżnicowane lub wręcz złożone przyczyny. Jeśli zaobserwujemy wypadanie włosów u niemowlaka, nie ma w tym żadnych powodów do niepokoju. Musimy bowiem wiedzieć, iż jest to naturalny proces fizjologiczny – kilka lub nawet kilkanaście tygodni po urodzeniu, dziecko niejako „wymienia włosy”.

Utracone, bardzo szybko zostają jednak zastąpione nowymi. Przyczyną wypadania włosów u dzieci w wieku niemowlęcym może być także zwykłe tarcie potylicą głowy o fotelik samochodowy czy spanie przez długi czas w tej samej pozycji, w wyniku czego następuje nacisk na skórę głowy i delikatną strukturę włosów dziecka. Dowiedz się więcej o przyczynach wypadaniu włosów u dzieci i nastolatków.

Przerzedzenie włosów u dziecka może mieć także podłoże chorobowe (np. zarażenie kiłą, zakażenie grzybicze, choroby tarczycy, cukrzyca). Labilny układ immunologiczny dziecka może atakować mieszki włosowe prowadząc do tzw. łysienia plackowatego, które oprócz utraty włosów na skórze głowy może także prowadzić do utraty rzęs, brwi czy owłosienia łonowego. Powody wypadania włosów u nieco starszych dzieci mogą być z kolei związane z problemami na tle psychicznym.

Stres, trudna sytuacja rodzinna, nadmierne wymagania ze strony rodziców czy częste kłótnie w domu z pewnością nie wpływają dobrze na psychikę dziecka, a tym samym na stan jego włosów.

Może dojść wówczas do tzw. łysienia telogenowego, które powoduje, iż włosy najpierw przechodzą w fazę spoczynku, a następnie nadmiernie wypadają. Przerzedzone włosy to także częsty skutek zaniedbań żywieniowych. Warto także pamiętać o unikaniu zbyt mocnego naciągania włosów dziecka, np. podczas plecenia warkocza czy upinaniu kucyka.

Wpływ tarczycy na wypadanie włosów

Prawidłowy poziom hormonów tarczycy na wpływ na stan włosów i poprawne funkcjonowanie całego organizmu. Specjaliści wyróżniają dwa rodzaje zaburzenia pracy tarczycy: niedoczynność i nadczynność. U pacjentów z niedoczynnością tarczycy włosy są szorstkie, suche i łatwo wypadają. Chorobie towarzyszą także ciągle zmęczenie, przybieranie masy ciała, osłabienie mięśni i zmiany skórne.

Niedobór hormonów tarczycy wpływa w negatywny sposób na przemiany metaboliczne w komórkach organizmu. W komórkach włosa również zmniejsza się ilość przemian, a większa ilość włosów przechodzi w stan spoczynku.Włosy wówczas szybciej wypadają, a na kondycję włosów na również wpływ obrzęk tkanki podskórnej. Wypadające włosy zatrzymuje się w przypadku skutecznego leczenia niedoczynności tarczycy. Drugim częstym zaburzeniem tarczycy jest nadczynność, która polega na nadmiernej produkcji tyroksyny i trójjodotyroniny.

U pacjentów występuje nadmierna utrata wagi, nadpobudliwość, zaburzenia rytmu serca i wzmożona potliwość. Włosy pacjentów są bardzo cienkie, a wyróżnia je nadmierny połysk.

Nadmiar hormonów tarczycy przyspiesza przejście do fazy obumierania, co skutkuje nadmiernym wypadaniem włosów. Wyrównanie poziomu hormonów oznacza zmniejszenie wypadania włosów i ich stopniowe odrastanie.

Nieodpowiednia pielęgnacja włosów

Do osłabienia i wypadania włosów może przyczynić się nieodpowiednia codzienna pielęgnacja. Używanie silnych kosmetyków do mycia włosów lub stylizacji (żele do włosów, lakiery) znacznie osłabia kondycję włosów i może prowadzić do łamliwości i osłabienia mieszków włosowych. W osłabionej skórze dochodzi do zaburzenia krążenia, co znacznie wpływa na odżywianie mieszków włosowych. Codzienne używanie suszarki lub prostownicy również będzie problemem, ponieważ dochodzi wówczas do wysuszenia i łamania włosów.

Gorąca temperatura ma również wpływ na kondycję skóry głowy i osłabia mieszki włosowe, które są odpowiedzialne za wzrost włosa.

Do często popełnianych błędów zaliczymy również silne wiązanie włosów lub upięcia, które mocno naciągają włosy. Takie zabiegi również osłabiają mieszki włosowe i będą prowadzić do pogorszenia jakości włosów i nadmiernego wypadania. Używanie nieodpowiedniej szczotki lub grzebienia także prowadzi do wypadania włosów. U kobiet częstą przyczyną wypadania włosów jest ich farbowanie. Silne środki chemiczne zawarte w farbie do włosów doprowadzają do osłabienia włosów i ich wypadania.

Styl życia i wpływ na łysienie

Wielu pacjentów borykających się z problemem nadmiernego wypadania włosów dotyczy nieodpowiedni styl życia. Jednym z najczęstszych błędów jest niezdrowa dieta bogata w cukier i wysokoprzetworzone produkty. Dieta odgrywa szczególnie istotną rolę w budowaniu kondycji włosów. Zdrowa dieta bogata w witaminy i minerały umożliwi dostarczenie do organizmu wszelkich niezbędnych składników. Prawidłowe krążenie w skórze głowy oznacza dobre odżywienie mieszków włosowych, które będą pobudzały włosy do wzrostu. Specjaliści szczególnie polecają dietę o niskim indeksie glikemicznym, która pozwoli zapobiec rozwojowi cukrzycy.

Duży wpływ na łysienie ma także stres, który osłabia wszystkie procesy zachodzące w organizmie. Zauważono także, że u pacjentów palących papierosy włosy mają gorszą kondycję. Są wówczas bardziej matowe, suche i skłonne do łamania i wypadania. Do stylu życia warto zaliczyć również odpowiednią ilość snu i odpoczynku, która umożliwi regenerację organizmu i poprawny przebieg wielu zachodzących w nim procesów. Nadmierna ekspozycja włosów i skóry głowy na promienie słoneczne oraz solarium również będzie osłabiać kondycję włosów.

Niedobór witamin i minerałów

Odpowiednia ilość witamin i składników odżywczych może powstrzymać nadmierne wypadanie włosów i zadbać o ich kondycję. Warto wspomnieć, że nieprawidłowa dieta uboga w składniki odżywcze szybko odbije się na kondycji włosów i prowadzić będzie do ich osłabienia. Nadmierne wypadanie może być skutkiem niedoboru witaminy A, która odgrywa ważną rolę w prawidłowym rogowaceniu komórek włosa. Brak witaminy A sprawia, że włosy stają się suche i łamliwe. Istotną rolę odgrywa także witamina E, która wspomaga krążenie skóry głowy i chroni włosy przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.

Witamina D także odgrywa ważną rolę, ponieważ jest w stanie aktywować wzrost włosów i zatrzymać geny odpowiedzialne za łysienie. Działanie witaminy D wspomoże witamina C, która pobudza odrost włosów i chroni przed ich wypadaniem. Witamina H zwana biotyną zapobiega nie tylko wypadaniu włosów, ale i łysieniu. Biotyna zawiera dużo siarki, która jest niezbędna dla utrzymania zdrowych i silnych włosów. Będzie zapobiegała także łupieżowi i łojotokowi skóry, które znacznie osłabiają kondycję włosów.

Witamina PP, czyli niacyna ułatwia transport składników odżywczych do cebulki włosa. Bardzo istotne są również witaminy z grupy B, które stymulują wzrost nowych włosów i hamują wypadanie. Sprawdź jakie jeszcze brać witaminy przy wypadaniu włosów.

Jak powstrzymać wypadanie włosów?

Bardzo ważną rolę odgrywa świadoma codzienna pielęgnacja włosów z użyciem naturalnych kosmetyków. Dobre składy szamponów i odżywek do włosów wzmocnią włosy i będą prowadziły do odżywienia skóry głowy. Istotny jest także poprawny styl życia, czyli odpowiednia ilość snu, unikanie stresu i powstrzymanie się od palenia papierosów. Zdrowa dieta bogata w witaminy i minerały również będzie odgrywać dużą rolę w zachowaniu zdrowia całego organizmu i dobrej kondycji włosów.

Leczenie wypadania włosów

Specjaliści podkreślają, aby unikać w diecie cukru i chemicznych dodatków, które przyczyniają się do zaburzenia różnorodnych procesów w organizmie.

Poprzez zapobieganie wypadaniu włosów rozumiemy również stosowanie odpowiedniej suplementacji witamin i składników odżywczych. Ogromną rolę odgrywa regularne poddawanie się badaniom, które pozwolą wykryć różnego rodzaju zaburzenia. Wczesne podjęcie leczenia pozwoli uzyskać oczekiwane efekty i szybko pozbyć się problemu nadmiernego wypadania włosów. Bardzo ważna w zapobieganiu chorobom skóry głowy jest świadomość pacjentów i w razie potrzeby szybka wizyta u specjalisty.